مدل EPM

مدل EPM

با توجه به اينكه هر ساله مقدار بسيار زيادي از خاك هاي با ارزش و حاصلخيز جهان به دليل فرسايش از دسترس و حيظ انتفاع خارج مي شود دانشمندان را بر آن داشت تا روش هايي را جهت تعيين مقدار خاك از بين رفته تعيين كنند.

به اين ترتيب روش هاي مختلفي جهت انجام كار فوق الذكر ارائه شده كه از اين بين برخي از اين روش هاي تعيين شده يا به اصطلاح مدل، برخي مقدار هدررفت خاك را به صورت كمي و برخي اين مقدار را به صورت كيفي بيان مي كنند.

از اين ميان يكي از زوش هايي كه مقدار فرسايش را به صورت كمي و كيفي تعيين مي كند مدلي است به نام مدل EPM .

اين مدل در سال 1980 براي بررسي شدت فرسايش خاك در كشور يوگسلاوي سابق مورد بررسي قرار گرفت و موجب ابداع يك روش طبقه بندي فرسايش با نام(M.Q.C.E) گرديد كه در حقيقت مدل EPM روش پيشرفته طبقه بندي با روش( M.Q.C.E) است.

در اين مدل عوامل موثر در فرسايش خاك عبارتند از : وضعيت توپوگرافي، سنگ شناسي،خاك و نحوه استفاده از اراضي و عوامل اقليمي.

ادامه نوشته

محاسبه شيب متوسط حوزه(I)

محاسبه شيب متوسط حوزه(I)

توجه كنيد در اينجا منظور شيب متوسط وزني حوزه است كه مي توان با استفاده از نقشه توپوگرافي حوزه بدست آورد.

محاسبه ضريب حساسيت خاك به فرسايش(Y)

محاسبه ضريب حساسيت خاك به فرسايش(Y)

جهت تعيين اين فاكتور ما نياز به انجام مطالعات زمين شناسي ، خاك شناسي و سنگ شناسي داريم و سپس در هر كدام از واحد هاي كاري مي توان با استفاده از جدول زير مقدار ضريب(Y) را بدست آورد:

ادامه نوشته

تعيين كمي فرسايش و رسوب با استفاده از روشEPM

تعيين كمي فرسايش و رسوب با استفاده از روشEPM

در روش EPM براي تخمين متوسط سالانه رسوب ويژه در حوزه آبخيز از فرمول زير استفاده مي شود:

كه در آن:

Wsp= متوسط سالانه رسوب ويژه برحسب متر مكعب در كيلومتر مربع در سال

T= ضريب درجه حرارت كه از رابطه:      

بدست مي آيد كه در آن t ميانگين درجه حرارت سالانه در حوزه آبخيز به درجه سانتيگراد مي باشد .

H= ارتفاع متوسط بارندگي سالانه حوزه آبخيز برحسب ميلي متر

= عدد پي مي باشد.

براي تعيين متوسط سالانه توليد رسوب ويژه براي هر يك از واحدهاي هيدرولوژيكي ابتدا متوسط وزن Z را براي هر واحد هيدرولوژيكي بدست آورده و سپس از فرمول فوق محاسبه مي شود.

مقدار رسوب سالانه حوزه از رابطه زير حاصل مي شود:

كه در آن:

Vp= رسوب حوزه بر حسب متر مكعب در سال

F= مساحت هر زير حوزه بر حسب كيلومتر مربع مي باشد.